Help, hoe herschrijf ik een bewonersbrief?
De ultieme guilty pleasure van mijn collega Katrien en mij? Een stroeve bewonersbrief nóg onduidelijker maken, en anderen de opdracht geven om die brief te herwerken tot een heldere tekst. Waarna we de auteur van de beste brief bekronen, want we zijn geen onmensen.
Een tekst herschrijven is vaak een ondankbare taak. Je moet een bestaande tekst leesvriendelijker maken, maar je zit snel gevangen in het denkwerk, de structuur en de woorden van de auteur. Ja, soms is het makkelijker om te vertrekken van een leeg blad. Hoe kan je dat overstijgen? Ik neem je mee doorheen de verschillende fases van de wegenwer-... Ik bedoel herschrijfwerken.
Fase 1: neem het vast en laat het weer los
Het klinkt als een mantra uit een yogales: neem vast en laat los. Ik herformuleer: lees de tekst en leg hem daarna opzij.
Lees je even de bewonersbrief, zoals we hem doorstuurden naar de deelnemers van onze schrijfwedstrijd?
Fase 2: bezin je
De originele tekst ligt buiten handbereik? Prima. Dan ben je klaar voor de volgende stap: de bezinning of het denkwerk. Je wil een antwoord krijgen op deze vragen:
Voor wie is de tekst bedoeld?
Waarom schrijf je de tekst?
Wat is de kernboodschap?
Voor de bewonersbrief krijg je deze antwoorden:
Voor wie is de tekst bedoeld? In de briefing naar de deelnemers gaven we deze doelgroep mee: bewoners in en rond de Sint-Jozefstraat. Dat is een zeer gemengde straat met enkele sociale woningen, huurwoningen met jonge singles en koppels, woningen met actieve senioren en jonge gezinnen.
Wat wil je dat je lezers doen nadat ze de brief lazen? De bewoners parkeren op de juiste plaats tijdens de werken.
Wat is de kernboodschap? De bewoners kunnen tijdelijk parkeren in:
het deel van de Langesteenweg tussen de Voetweg en de Huidevettersstraat
de Lindelaan
de Voetweg
Fase 3: maak een schema van je tekst, en leg de puzzel
Tijd voor wat actie na al die bezinning. We tekenen de structuur uit. Hulp nodig? Die vind je in het blogartikel over structuur (stap 2 en 3) van Katrien.
Selecteer de nuttige informatie, op basis van wat lezers willen weten over het onderwerp. Welke vragen kunnen ze hebben?
Stel een schema op. Je begint met de kernboodschap. Orden de nuttige info: wat is het belangrijkste, wat volgt op elkaar?
Voeg duidelijke tussentitels toe om de tekst scanbaar te maken voor je lezers.
Maak lijstjes waar dat kan, in plaats van een doorlopende tekst.
Puzzel: knip en plak de relevante inhoud uit de oorspronkelijke tekst in je schema.
Terug naar onze fameuze bewonersbrief. Je krijgt deze kladbrief:
En de tekst die niet mee verhuisd is uit de originele brief? In de prullenmand ermee. Je neemt dus afscheid van:
borstklopperij: “Veilig verkeer is een speerpunt voor het gemeentebestuur tijdens de lopende legislatuur en derhalve stelden onze diensten alles in het werk om parkeeralternatieven te voorzien.” Geeuw! Hier liggen de bewoners niet wakker van.
trekuwplannerij: “Wij hopen met deze informatie enige duiding over deze situatie te geven.” De lezer moet de rest dus zelf maar uitzoeken? Dat is misschien niet meteen wat de auteur bedoelt met die zin, maar zo komt het wel over. Niet meteen klantvriendelijk. Het alternatief? De deur openhouden voor vragen, en contactgegevens toevoegen.
Nu je structuur op punt staat, is het lastigste werk achter de rug. Ik merk dat veel mensen een tekst niet durven om te gooien. Misschien uit tijdgebrek, of uit angst dat de auteur van de originele tekst de eigen brief niet meer zou herkennen.
Nochtans: als de structuur inderdaad rammelt, dan heb je alle recht om drastisch in te grijpen. De originele tekst opzijleggen en een nieuwe schema uittekenen, helpen je om los te komen van de tekst.
Fase 4: duik in de zinnen en wik de woorden
We gaan voor actieve, korte zinnen en alledaagse woorden. Hup, hup!
We zoomen in op drie zinnen.
Zin 1
Zo was het:
N.a.v. een melding over beperkte parkeeralternatieven door de aanleg van de gasleidingen in de Sint-Jozefstraat en de rioleringswerkzaamheden in de Langesteenweg hebben onze diensten de situatie ter plaatse onder de loep genomen.
Dat is zo’n zin waar geen beginnen aan is. Lang (34 woorden!) en vol overbodige info. Wat denk je van dit alternatief?
Zo kan het ook:
Door de werken in de Sint-Jozefstraat en in de Langesteenweg zijn er tijdelijk minder plaatsen om te parkeren.
Weg met de melding, weg met de details van de werken, en weg met diensten die dingen ter plaatse onder de loep nemen.
Zin 2
Zo was het:
Tenslotte willen we vragen het parkeren langs de blinde bocht in de Voetweg te vermijden, omdat dit de doorgang voor de schoolbus en andere grotere vervoermiddelen belet.
Hmm, blinde bocht, geen makkelijke term. Lange zin ook van 27 woorden, met een naamwoordstijl ‘het parkeren’, en wat wollige taal ‘de doorgang beletten’.
Zo kan het ook:
Parkeer niet in de bocht van de Voetweg. Dan kunnen bussen en vrachtwagens vlot langsrijden.
Het aanloopje ‘we willen vragen’, daar maken we komaf mee. Start met de bevelvorm ‘parkeer’. Dat maakt het meteen veel directer. En schrijf voor de rest vooral zoals je het zou uitleggen aan je buur. Je zegt dan niet dat het de doorgang belet, maar dat bussen en vrachtwagens vlot kunnen langsrijden. En de blinde bocht? Als er maar één bocht is in de Voetweg, kan je die ‘blinde’ gewoon schrappen.
Zin 3
Zo was het:
Zo is het aangewezen om aan de zijde van de weg te stationeren, bij voorkeur aan de zijde van de Sint Bavokerk.
‘Parkeer aan de zijde van de weg’? Zegt weinig, dus weg ermee. Idem met ‘bij voorkeur’.
Zo kan het ook:
Parkeer je auto aan de kant van de Sint Bavokerk.
Zo. Opgeruimd staat netjes.
Fase 5: zet de puntjes op de i
Oef, de brief is klaar. Of toch niet? Tijd om na te lezen en de puntjes op de i te zetten.
Wat passen we nog aan in de bewonersbrief?
het onderwerp: ‘parkeeralternatieven’ is een iets langer samengesteld woord. We veranderen dat bijvoorbeeld in ‘parkeren rond de Sint-Jozefstraat’.
‘geachte’: niet iedereen vindt het prettig als die wordt aangesproken met enkel ‘geachte’ of ‘beste’. Een alternatief is ‘beste bewoner’. Veel persoonlijker, niet?
Een bewonersbrief schreeuwt vaak om beelden om te verduidelijken wat je bedoelt. Een hoopje straatnamen spreekt niet meteen tot de verbeelding. Een beeld maakt een verkeerssituatie vaak duidelijk in één oogopslag. Grijp je automatisch naar pictogrammen? Lees dan eerst dit blogartikel van Katrien. Voeg dus beter foto’s toe van de straten. Of een eenvoudig plannetje.
En de winnaar is …
Hoe ziet de winnende brief eruit van onze schrijfwedstrijd? De brief der brieven die al deze fases feilloos doorliep?
Katrien en ik kozen maar liefst twee winnaars, en dat zijn deze.
Proficiat, Fabian Desmicht en Bram Van Dessel!
Meer tips voor duidelijke bewonersbrieven vind je in ons boek.
Comentarios