Wil je vriendelijke en doeltreffende teksten? Schrijf positief!
Deze melding kreeg ik in mijn mailbox:
Ik moest even slikken bij die laatste zin. Beetje dreigend, toch? De goesting om me definitief in te schrijven voor de nieuwsbrief, verging me. De oorzaak? De negatieve formulering.
Hoe negatieve woorden onze hersenen beïnvloeden
Hersenwetenschappers Andrew Newberg en Mark Robert Waldman onderzochten de impact van positieve en negatieve woorden op onze hersenen. In hun boek Words Can Change Your Brain lees je onder meer:
Negatieve woorden creëren angst en stress in de hersenen. Ze brengen onze hersenen in een alarmtoestand, en verzwakken zelfs het vermogen om logisch te redeneren.
Bij positieve woorden komt er dopamine vrij, wat beweging, aandacht en motivatie stimuleert. Positieve woorden zorgen ervoor dat je lezer sneller in actie komt.
Na deze laatste zin zijn jouw hersenen volledig gemotiveerd om in actie te komen en positief te schrijven. Hoe doe je dat concreet? Je krijgt van mij zes tips.
1. Schrap ‘niet’ en ‘geen’
Even terug naar de zin: “Als je niet op bovenstaande button klikt, verwerken we je inschrijving niet.”
Twee keer ‘niet’, dat is ballast in je zin. Maar er is meer. De kans bestaat dat je brein het woordje ‘niet’ koppelt aan de boodschap die je wil meegeven: ‘niet – klikken’ en ‘niet – inschrijven’. Dat kan toch niet de bedoeling zijn?
Er had beter gestaan:
“Klik snel op de button, dan verwerken we je inschrijving meteen.”
Vriendelijker én doeltreffender: ‘klik – snel’ en ‘inschrijven – meteen’.
Nog een zin die je vaak tegenkomt: Aarzel niet om ons te contacteren.
Beter: Heb je nog vragen? Contacteer ons gerust.
2. Kies voor positieve woorden
Bekijk even dit lijstje:
probleem
moeten
fout
helaas
moeilijk
bezwaar
Word jij hier vrolijk van? Waarschijnlijk niet. Vermijd daarom woorden met een negatieve bijklank in je mails, brieven of posts. Ze jagen je lezer weg en stralen negatief af op je organisatie. Zet positieve woorden in je tekst en je lezer staat meer open voor je boodschap.
Niet: Het is niet moeilijk om een account aan te maken. Wel: Een account aanmaken is eenvoudig. Niet: Op 31 december zijn wij gesloten vanaf 16 uur. Wel: Op 31 december zijn wij open tot 16 uur.
3. Focus op het positieve effect
Haal de aandacht weg van wat lezers niet moeten doen. Zeg wat het oplevert als ze het wel doen.
Niet: Bent u niet in orde met uw betaling? Dan moet u een boete betalen van 50 euro boven op het bestaande bedrag. Wel: Betaal uw inschrijving nog deze week. Zo voorkomt u een boete van 50 euro.
Niet: Helaas kunnen wij uw dossier niet goedkeuren. Het probleem is dat we nog niet alle formulieren hebben. Wel: Stuur ons formulier X en Y nog deze maand. Dan kunnen we uw dossier snel in orde brengen.
4. Zeg waar het op staat
Betekent positief schrijven dat je een goednieuwsshow moet brengen? Alsjeblieft niet. Stel slecht nieuws niet uit of verbloem het niet. Hier is een ‘helaas’ of ‘jammer genoeg’ soms wel nodig. Geef ook argumenten bij je beslissing.
Niet: Nadat wij uw vraag nog eens grondig bekeken hebben, zien wij ons verplicht onze eerdere communicatie te bevestigen. Daarom moeten wij u een negatief antwoord geven op uw vraag op een terugbetaling van het gestorte geld.
Wel: Wij bekeken uw vraag grondig, maar kunnen u helaas niet terugbetalen. De redenen hiervoor zijn: …
Ook een ‘moet’ is soms nodig voor de duidelijkheid: Niet: Als u twee keer na elkaar niet slaagt voor het praktijkexamen, volgt u minimaal 6 uur rijles bij een erkende rijschool.
Wel: Als u twee keer na elkaar niet slaagt voor het praktijkexamen, moet u minimaal 6 uur rijles volgen bij een erkende rijschool.
5. Haal geen oude koeien uit de gracht*
Uit een tekst van een deelnemer tijdens de training:
Hallo allemaal Onze jaarlijkse uitstap gaat dit jaar niet door op zaterdag 1 juli en ook niet op vrijdag 30 juni zoals eerst gezegd, maar wel op donderdag 29 juni! |
Toegegeven, die “wel op donderdag 29 juni” valt op. Grote letters, veel vet en nog onderlijnd ook. Misschien zelfs wat te veel van het goede.
Maar waarom nog de data noemen die gesneuveld zijn? Dan loop je het risico dat de lezer daar blijft hangen. Schrap wat niet meer geldt en leg de nadruk op de juiste datum. Dat wordt dan:
“Onze jaarlijkse uitstap is verzet naar donderdag 29 juni.”
Nog een voordeel: je bespaart plaats. Bekijk dit voorbeeld maar eens, ook uit een bestaande tekst.
U stort of stortte steeds op de oude B-Post-rekening BE34 2222 9428 1936. Vroeger ook gekend als zijnde de rekening 555-2664083-30. Deze rekening verdwijnt. Uw giften blijven uiteraard wel nog altijd van harte welkom. Nieuw rekeningnummer! Vanaf 2023 mogen ze gestort worden op het Belfius-rekeningnummer: BE11 9356 4002 5455 |
Verwarring alom, dus. Het kan veel eenvoudiger:
“Ons rekeningnummer verandert. Stort je gift voortaan op BE11 9356 4002 5455.”
Veel duidelijker en plaats bespaard! En die oude rekeningnummers? Die zijn voor het archief.
6. Toch een ontkenning nodig? Beperk je tot eentje
Soms moet je wel een ontkenning gebruiken. Stel je voor dat we ‘niet roken’ zouden vervangen door “vermijd het om te roken” of “hou je sigaretten op zak”. Vergezocht, omslachtig en veel slapper dan de eerste boodschap.
Maar als het dan toch moet, hou het bij één ontkenning. Dubbele of driedubbele negaties scheppen alleen maar verwarring.
Niet: Wij zijn de laatsten om te ontkennen dat we niet volledig op de hoogte zijn van de situatie.
Lastig hé? Zijn ze nu op de hoogte van de situatie of niet?
Wel: We moeten toegeven dat we de situatie niet volledig kennen.
Wil je deze tips bewaren?
Download de pdf ‘Zes tips voor positief schrijven’.
* Een blog over positief schrijven met ‘geen’ in de tussentitel? Een schande! ;) Om maar te zeggen: wring je niet krampachtig in positieve bochten. (zie tip 6)
Dankjewel voor de inspiratie:
Creatief schrijven
Schrijf.be
Marianne Moyson
Het voorbeeld over het rijexamen komt uit de schrijfafspraken van de Vlaamse Overheid.